آزمایش Hb A1C، رنج نرمال و تفسیر آن

آزمایش HbA1C یا هموگلوبین A1C یک آزمایش خون است که نشان می دهد میانگین سطح قند خون (گلوکز) شما در دو تا سه ماه گذشته چقدر بوده است. این آزمایش  یکی از آزمایشات رایج برای تشخیص پیش دیابت و دیابت است  و همچنین آزمایش اصلی برای کمک به شما در مدیریت دیابت است.
گلوکز نوعی قند در خون شما است که از غذاهایی که می خورید به دست می آید. سلول های شما از گلوکز برای انرژی استفاده می کنند.
هورمونی به نام انسولین به گلوکز کمک می کند تا وارد سلول های شما شود. اگر دیابت داشته باشید، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا سلول های شما به خوبی از آن استفاده نمی کنند. در نتیجه، گلوکز نمی تواند وارد سلول های شما شود، بنابراین سطح قند خون شما افزایش می یابد.
گلوکز در خون شما به هموگلوبین (پروتئینی در گلبول های قرمز) می چسبد. با افزایش سطح گلوکز خون، مقدار بیشتری از هموگلوبین شما با گلوکز پوشانده می شود. آزمایش A1C درصد گلبول های قرمز خون شما را که دارای هموگلوبین پوشش داده شده با گلوکز هستند اندازه گیری می کند.

آزمایش A1C می تواند میانگین سطح گلوکز شما را در سه ماه گذشته نشان دهد زیرا تا زمانی که گلبول های قرمز زنده هستند، گلوکز به هموگلوبین می چسبد و گلبول های قرمز حدود سه ماه عمر می کنند.

سطح بالای A1C نشانه بالا بودن گلوکز خون ناشی از دیابت است.
دیابت می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی از جمله بیماری قلبی، بیماری کلیوی و آسیب عصبی شود. اما با درمان و تغییر سبک زندگی، می توانید سطح گلوکز خون خود را کنترل کنید.

علت انجام آزمایش HbA1C

آزمایش A1C ممکن است برای غربالگری یا تشخیص موارد زیر استفاده شود:

دیابت نوع 2

 در دیابت نوع 2، گلوکز خون شما بسیار بالا می رود زیرا بدن شما انسولین کافی برای انتقال قند خون از جریان خون به سلول های شما نمی سازد، یا سلول های شما به انسولین پاسخ نمی دهند.

پیش دیابت

پیش دیابت به این معنی است که سطح گلوکز خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اما آنقدر بالا نیست که به عنوان دیابت تشخیص داده شود. تغییرات سبک زندگی، مانند تغذیه سالم و ورزش، ممکن است به تاخیر یا جلوگیری از تبدیل شدن پیش دیابت به دیابت نوع 2 کمک کند.

اگر دیابت یا پیش دیابت دارید، آزمایش A1C می تواند به نظارت بر وضعیت شما کمک کند و بررسی کند که چقدر توانسته اید سطح قند خون خود را کنترل کنید.

چه کسانی بهتر است آزمایش HbA1C انجام دهند؟

مرکز کنترل بیماری (CDC) آزمایش A1C را برای دیابت و پیش دیابت در شرایط زیر توصیه می کند :

شما بالای 45 سال سن دارید

اگر نتایج شما طبیعی است، باید هر 3 سال یک بار آزمایش را تکرار کنید.
اگر نتایج شما نشان دهد که پیش دیابت دارید، معمولاً باید هر 1 تا 2 سال یک بار آزمایش شوید. از پزشک خود بپرسید که هر چند وقت یکبار آزمایش بدهید و چه کاری می توانید برای کاهش خطر ابتلا به دیابت انجام دهید.
اگر نتایج شما نشان داد که دیابت دارید، باید حداقل دو بار در سال آزمایش A1C را برای نظارت بر وضعیت و درمان خود انجام دهید.

شما زیر 45 سال دارید و احتمال ابتلا دارید اگر:

پیش دیابت داشته باشید.

بیماری قلبی داشته باشید یا سکته کرده باشید.
اضافه وزن یا چاقی دارید.
والد یا خواهر یا برادر مبتلا به دیابت نوع 2 داشته باشید.
فشار خون بالا یا سطح کلسترول بالا دارید.
کمتر از 3 بار در هفته فعالیت بدنی دارید.
 دیابت بارداری (دیابت در دوران بارداری) داشته باشید یا نوزادی با وزن بالا به دنیا آورده باشید.
برخی از نژاد ها بیشتر در معرض خطر  ابتلا به دیابت هستند مثل آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی یا لاتین تبار، سرخپوست آمریکایی، یا یک فرد بومی آلاسکا و ...

همچنین در صورت داشتن علائم دیابت، مانند:

احساس تشنگی شدید
ادرار کردن زیاد
کاهش وزن بدون دلیل
احساس گرسنگی شدید
تاری دید
بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست یا پاها
خستگی
خشکی پوست
زخم هایی که به کندی بهبود می یابند
داشتن عفونت بیش از حد معمول

نحوه انجام آزمایش HbA1C

هنگامی که قند وارد جریان خون شما می شود، به هموگلوبین می چسبد. همه افراد مقداری قند متصل به هموگلوبین خود دارند، اما افرادی که سطح قند خون بالاتری دارند، قند بیشتری هم به هموگلوبین آن ها متصل است.
یک کارشناس از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود.
تست A1C درصد گلبول های قرمز خون شما را که هموگلوبین پوشیده شده با قند دارند به وسیله دستگاه هایی اندازه گیری می کند.

 میتوانید اینجا دستگاه های اندازه گیری Hb A1C را ببینید.

آمادگی های لازم برای آزمایش A1C

برای انجام تست A1C  نیازی به انجام کار خاصی ندارید. با این حال، از پزشک در مورد شرایط آزمایشات دیگرهم بپرسید.

چه چیزی می تواند بر نتیجه A1C تأثیر بگذارد؟

عوامل متعددی می توانند به طور کاذب نتیجه A1C شما را افزایش یا کاهش دهند، از جمله:

نارسایی کلیه، بیماری کبد یا کم خونی شدید.

نوع نادری از هموگلوبین که افراد آفریقایی، مدیترانه ای یا آسیای جنوب شرقی و افراد مبتلا به اختلالات خونی خاص (مانند کم خونی داسی شکل یا تالاسمی) ممکن است داشته باشند.
برخی داروها
از دست دادن خون یا انتقال خون
بارداری زودرس یا دیررس.

اگر هر یک از این عوامل در مورد شما صدق می کند، به پزشک خود اطلاع دهید .

تفسیر آزمایش Hb A1C

محدوده رنج نرمال جهت راهنمایی می باشد و آنچه برای شما طبیعی است به وضعیت سلامت، سن و عوامل دیگر بستگی دارد و پزشک تشخیص می دهد که چه رنجی برای شرایط شما طبیعی است.

رنج نرمالی که معمولا استفاده می شود شامل :

نرمال: A1C زیر 5.7٪
پیش دیابت: A1C بین 5.7٪ تا 6.4٪
دیابت: 6.5٪ یا بالاتر

آیا آزمایش Hb A1C برای تشخیص دیابت و بررسی قند خون کافی است ؟

A1C ابزار مهمی برای مدیریت دیابت است، اما جایگزین آزمایش منظم قند خون در خانه نمی شود.
قند خون در طول روز و شب بالا و پایین می‌رود، که  A1C این نوسانات را نشان نمی دهد.دو نفر می توانند A1C یکسان داشته باشند، یکی با سطح قند خون ثابت و دیگری با نوسانات بالا و پایین.
اگر  A1C طبیعی داشته باشید اما علائم نوسانات قند دارید، قند خون خود را بیشتر و در ساعات مختلف روز چک کنید و درمورد نتایج و درمان خود  با پزشک مشورت کنید.

پزشک اغلب از آزمایشات دیگری هم  برای تشخیص دیابت استفاده می کنند. بنابراین، اگر نتیجه آزمایش شما بالاتر از حد طبیعی بود، ممکن است یک آزمایش A1C دیگر یا نوع دیگری از آزمایش دیابت، معمولاً آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) انجام دهید.
اگر آزمایش A1C برای کنترل دیابت شما انجام شده است، با پزشک خود در مورد تفسیر نتایج آزمایش خود صحبت کنید.