مقالات
دسته بندی مقالات
برترین مطالب
آشنایی با دستگاه سیتو سانتریفیوژ
![آشنایی با دستگاه سیتو سانتریفیوژ](/uploads/blog/125.jpg)
تاریخچه سیتوسانتریفیوژ
بررسی سلول ها در مایعات بدن از لحاظ تاریخی با استفاده از یک هموسیتومتر محفظه ای که برای شمارش سلول ها بصورت میکروسکوپی طراحی شده است انجام می شود این تکنیک به دلیل تمایز ضعیف بین انواع سلول ها را فقط می توان بعنوان تک هسته ای یا چند شکلی طبقه بندی کرد و تعداد کم سلول های موجود در مایعات غیرمتمرکز بدن محدود شد. علاوه بر این، این تکنیک یک رکورد دائمی از نمونه ایجاد نمی کند. در مقاله ای در سال 1996 واتسون پی اولین سیتوسانتریفیوژ را توصیف کرد و آن را "دستگاهی برای متمرکز کردن سلول ها در حالت تعلیق بروی یک لام میکروسکوپ" نامید. این دستگاه در دهه 1970 بصورت تجاری فروخته شد و در سال 1983 توسط شاندون به ثبت رسید. از سال 2012 برندهای متعددی از سیتوسانتریفیوژ در بازار وجود دارد.
اصل سیتوسانتریفیوژ چیست؟
اصل تمام تکنیک های سیتوسانتریفیوژ این است که سلول از مایع معلق چگال تر است و تحت نیروی اعمالی سلول حرکت بیشتری نسبت به مایع خواهد داشت. حرکت سلولی پس از عبور از محفظه نمونه اتفاق می افتد.
اجزای اصلی دستگاه سایتو سانتریفیوژ
- موتور دستگاه
موتور دستگاه سانتریفیوژ وظیفه اصلی چرخش روتور را بر عهده دارد. این موتور از طریق ایجاد نیروی گریز از مرکز بر روی ذرات، آنها را از محلول جدا میکند. این قابلیت به کاربر امکان جداسازی ذرات بر اساس ویژگیهای مختلف مانند اندازه و چگالی را میدهد.
- روتورهای قابل تعویض
روتورهای قابل تعویض به کاربر امکان تنظیم سرعت و نوع جداسازی مورد نیاز را میدهند. با تغییر روتورها، میتوان در انجام فرایند جداسازی به بهترین شکل ممکن کمک کرد و نتایج دقیقتری را بدست آورد.
- کنترل کنندههای دیجیتال
کنترل کنندههای دیجیتال به کاربر امکان مانیتورینگ و تنظیم دقیق پارامترهای مورد نیاز را میدهند. این قابلیت باعث میشود که کاربران بتوانند فرایند جداسازی را به صورت دقیق و با کنترل کامل انجام دهند.
- سیستم خنککننده
سیستم خنککننده در دستگاه سانتریفیوژ برای جلوگیری از گرمای زیاد دستگاه و حفظ محیط آزمایشگاه استفاده میشود. این سیستم باعث میشود که دستگاه بهطور مداوم و بدون مشکلات عملکرد کند و نتایج آزمایشات دقیق و قابل اعتمادی به دست آید.
سیتوسانتریفیوژ چیست؟
سیتوسانتریفیوژ که گاهی به آن سیتواسپین یا سانتریفیوژ سیتولوژی نیز میگویند نوعی سانتریفیوژ آزمایشگاهی تخصصی است که برای متمرکز کردن سلولها در نمونههای مایع بر روی یک لام میکروسکوپ استفاده میشود تا بتوان آنها را رنگ آمیزی و بررسی کرد. سیتوسانتریفیوژها در بخش های مختلف آزمایشگاه بالینی مانند سیتوپاتولوژی، هماتولوژی و میکروبیولوژی و همچنین در تحقیقات بیولوژیکی استفاده می شوند. این روش را می توان در انواع مختلفی از نمونه ها از جمله آسپیراسیون با سوزن ظریف، مایع مغزی نخاعی، مایع سروزی، سینوویال و ادرار استفاده کرد.
• آزمایش سیتواسپین
این آزمایش یک معاینه پاتولوژیست از یک لام خشک شده با رایت که روی یک سیتوسپین تهیه شده است، می باشد.
• سیتواسپین و عملکرد آن
یک سیتوسپین با استفاده از نیروی گریز از مرکز برای جداسازی، تغلیظ و رسوب تک لایه ای از سلولها از یک سوسپانسیون سلولی رقیق بروی یک ناحیه دایره ای روی یک اسلاید به دست می آید. هدف این است که سلول ها را دست نخورده نگه داریم تا بتوان مورفولوژی سلول ها را بررسی کرد.
• ابزار سیتواسپین
سانتریفیوژ سیتواسپین یک ابزار ویژه است که برای قراردادن سلول ها بطور یکنواخت روی یک لام شیشه ای طراحی شده است. هنگامی که ابزار به درستی استفاده می شود با استفاده از نیروی گریز از مرکز یک رسوب سلولی تک لایه در یک منطقه مشخص از لام ایجاد میکند.
ویژگیهای دستگاه سایتو سانتریفیوژ
دستگاه سایتو سانتریفیوژ، که برای جداسازی سلولها از نمونههای مایع به کار میرود، دارای ویژگیهای متعددی است که آن را برای استفاده در آزمایشگاههای تشخیص طبی مناسب میسازد. این ویژگیها شامل دقت بالا در کنترل سرعت و زمان سانتریفیوژ، قابلیت تنظیم دما، سیستم ایمنی برای جلوگیری از خطرات احتمالی، و قابلیت استفاده از روتورهای مختلف برای نمونههای متفاوت است.
آزمایش های قابل انجام با دستگاه سایتو سانتریفیوژ
دستگاه سایتو سانتریفیوژ برای انجام آزمایشات متنوعی در زمینههای مختلف پزشکی و تحقیقاتی به کار میرود. از جمله آزمایشاتی که میتوان با استفاده از این دستگاه انجام داد، میتوان به تهیه نمونههای سلولی برای بررسیهای سیتولوژی، جداسازی سلولهای خونی، و تمرکز دهی نمونههای مایع برای تشخیص بیماریها اشاره کرد.
مزایای استفاده از سایتو سانتریفیوژ در آزمایشگاه
استفاده از سایتو سانتریفیوژ در آزمایشگاهها مزایای بسیاری دارد. این دستگاه به افزایش دقت و کیفیت نتایج آزمایشات کمک میکند، کاهش زمان تحلیل نمونهها را به همراه دارد و امکان بررسی دقیقتر نمونههای سلولی را فراهم میآورد. همچنین، سایتو سانتریفیوژ امکان جداسازی و تمرکز دهی سلولها را بدون آسیب رساندن به آنها فراهم میآورد.
-
آیا سیتو سانتریفیوژها میتوانند برای جداسازی سلولهای بنیادی استفاده شوند؟
بله، سیتو سانتریفیوژها بهطور گستردهای برای جداسازی و تغلیظ سلولهای بنیادی از منابع مختلف مانند خون بندناف و مغز استخوان استفاده میشوند.
-
آیا سیتو سانتریفیوژها میتوانند برای جداسازی ویروسها نیز استفاده شوند؟
بله، این دستگاه ها میتوانند برای جداسازی و تغلیظ ویروسها از نمونههای مختلف مانند خون، مایعات بدن و کشت سلولی استفاده شوند.
-
آیا استفاده از سیتوسانتریفیوژ برای تولید داروهای بیولوژیکی ضروری است؟
بله، این دستگاهها نقش مهمی در تولید داروهای بیولوژیکی و واکسنها دارند و به جداسازی و خالصسازی پروتئینها و سایر ترکیبات بیولوژیکی کمک میکنند.
-
آیا سیتوسانتریفیوژها میتوانند برای جداسازی سلولهای تومور نیز استفاده شوند؟
بله، سیتوسانتریفیوژها میتوانند برای جداسازی سلولهای تومور از نمونههای بیوپسی یا مایعات بدن استفاده شوند که این امر به تشخیص و درمان سرطان کمک میکند.
نحوه عملکرد سیتو سانتریفیوژ
برای تهیه اسمیر سیتو سانتریفیوژ یک مجموعه قیف به جلوی لام میکروسکوپ متصل می شود. سطح مجموعه قیف که با لام در تماس است با کاغذ صافی پوشانده شده است تا مایع اضافی را جذب کند. چند قطره مایع در قیف ریخته می شود. مجموعه در سیتوسانتریفیوژ قرار می گیرد که با نیروی کم (600-800 xg) برای حفظ ساختار سلولی عمل می کند. نیروی گریز از مرکز سیال را از دهانه قیف هل می دهد و سلول ها را در ناحیه کوچکی از لام متمرکز می کند. فرآیند سانتریفیوژ سلول ها را حدود 20 برابر متمرکز می کند و یک تک لایه ضخیم یک سلول ایجاد می کند که امکان ارزیابی مورفولوژی سلولی را فراهم می کند سپس لام را می توان ثابت و لکه دار کرد.
کاربرد سیتو سانتریفیوژ
برخی از کاربردهای سیتوسانتریفیوژها عبارتند از :
• انجام شمارش سلولی افتراقی در مایعات بدن، مانند مایع سروزی، سینوویال و مغزی و نخاعی در واقع این دستگاه امکان جداسازی و شمارش سلولهای موجود در نمونههای مایع را فراهم میکند. این عمل افتراقی، به پزشکان و محققان کمک میکند تا نمونهها را به دقت بررسی کرده و تشخیص دقیقتری برای بیماران ارائه دهند.
• بررسی سیتوپاتولوژی نمونه های مایع مانند مایعات بدن و آسپیراسیون با سوزن ظریف، این بررسیها به تشخیص بیماریها مانند سرطان و عفونتهای ویروسی کمک میکنند و به پزشکان کمک میکنند تا درمان مناسب را تجویز کنند
• رنگ آمیزی گرم نمونه های مایع برای شناسایی میکروارگانیسم ها که این اقدام میتواند در تشخیص بیماریها و بررسیهای آزمایشگاهی کمککننده باشد
محدودیت های دستگاه سیتو سانتریفیوژ
فرآیند سیتوسانتریفیوژ میتواند باعث شود که سلول ها دچار تغییر شوند. سلول های واقع در مرکز اسمیر ممکن است در مقایسه با سلول های پیرامونی فشرده به نظر برسند. هسته های سلولی ممکن است شکاف ها، لوب ها یا سوراخ های مصنوعی ایجاد کنند و سیتوپلاسم ممکن است واکوئله به نظر برسد یا برآمدگی نامنظم ایجاد کند. گرانول های سیتوپلاسمی ممکن است به سمت حاشیه سلول رانده شوند. اگر تعداد سلول ها زیاد باشد ممکن است سلوله ها به دلیل شلوغی تحریف شوند بنابراین نمونه هایی با تعداد سلول های بالا قبل از آماده سازی لام رقیق می شوند.
در استفاده از این وسیله باید زمان سانتریفیوژ و نیروی سانتریفیوژ (relative centrifugal force) RCF به دقت مشخص و رعایت شود. برای انتخاب سانتریفیوژ بایستی RCF در نظر گرفته شود و تعداد دور در دقیقه (RPM) اهمیت چندانی ندارد.
در موقع استفاده از سانتریفیوژ به مسئله بالانس توجه کنید، وزن، اندازه و شکل لوله های گذاشته شده مقابل یکدیگر باید مشابه باشند. چون عدم بالانس باعث خرابی شافت (shaft) و زغال دستگاه شده و مواد به خوبی ته نشین نمی شوند. در صورت استفاده طولانی مدت از سانتریفیوژ مخصوصاً در دورهای بالا، سانتریفیوژ داغ شده و باعث افزایش حرارت نمونه یا محلول داخل خود شده و باعث همولیز و تبخیر آن می شود.
سانتریفیوژها برای جدا کردن ذرات از محیط مایع به وسیله رسوب دادن آنها به کار می روند. اساس فیزیکی جداسازی اعمال نیروی گریز از مرکز (centrifugal force) بر روی ذرات در حال دوران است که با شعاع میدان دوران و سرعت دوران نسبت مستقیم دارد. ذرات سنگین تر زودتر رسوب می کنند و بقیه ذرات برحسب وزن مخصوص خود رسوب می کنند. سانتریفیوژی که دارای شعاع کمتر است، باید نسبت به سانتریفیوژی که شعاع بیشتری دارد، با سرعت بیشتری بچرخد تا همان نیروی سانتریفیوژ نسبی (RCF) را ایجاد کند.
کلیپس در دستگاه سایتوسانتریفیوژ برای نگه داشتن لام و فیلتر و قیف به صورت یک مجموعه برای قرار گرفتن در هد دستگاه به کار میرود.
دستگاههای مرتبط با این دستگاه که در آزمایشگاهها استفاده میشوند، شامل: دستگاه اسمیر، سیستم تصویر برداری تحلیل اسلاید، دستگاه پاپ اسمیر، دستگاه رنگ آمیزی لام و دستگاه هموژنایزر میباشند
نکات مهم در استفاده از سایتو سانتریفیوژ
برای استفاده صحیح و ایمن از دستگاههای سایتو سانتریفیوژ، رعایت نکاتی ضروری است. اولین قدم، آموزش کاربران برای کار با دستگاه و درک اصول عملکرد آن است. همچنین، باید توجه داشت که نمونهها باید به طور متعادل در روتور قرار گیرند تا از آسیبدیدگی دستگاه و خطاهای ناشی از عدم تعادل جلوگیری شود. نگهداری و تمیزکاری منظم دستگاه نیز برای حفظ کارایی و طول عمر آن حائز اهمیت است.
مشاوره و سفارش دستگاه
دستگاه سایتو سانتریفیوژ ابزاری حیاتی در آزمایشگاههای پزشکی و تحقیقات بیولوژیک است که با ارائه قابلیتهای دقیق و کاربردی، نقش مهمی در پیشبرد علم و بهبود کیفیت تشخیصهای پزشکی دارد. با توجه به ویژگیها، کاربردها و مزایای آن، سایتو سانتریفیوژ بخش جداییناپذیری از فرآیندهای آزمایشگاهی به شمار میرود و باید با دقت و مراقبت کافی به کار گرفته شود تا بهترین نتایج حاصل شود.برای دریافت اطلاعات بیشتر برای سفارش دستگاه می توانید با شماره 66381023 تماس بگیرید.